Hollanda’da göçmen kökenliler adalet sisteminde dezavantaj yaşıyor

NOS’un haberine göre, Hollanda Adalet ve Güvenlik Bakanlığı’na bağlı Bilimsel Araştırma ve Veri Merkezi’nin (WODC) yeni raporu, göçmen kökenli kişilerin adalet sisteminde dezavantajlarla karşılaştığını ortaya koydu.

Raporda, bir şüphelinin kökeninin adalet sürecinde alınan kararlar üzerinde etkili olduğu belirtiliyor. Araştırmaya göre, aynı suçlardan yargılanan Hollanda doğumlu gençler ile göçmen kökenli gençler arasında ceza alma ihtimali bakımından önemli farklar bulunuyor.

Oranlar her aşamada artıyor

Araştırma, adalet sürecini bir “huni”ye benzetiyor. Polis kaydında göçmen kökenli şüphelilerin oranı yüzde 45-46 seviyesindeyken, bu oran savcılığa giden dosyalarda, ardından mahkemeye taşınan davalarda ve verilen cezaların niteliğinde giderek artıyor. Örneğin, genç şüphelilerde göçmen kökenlilerin oranı polis kayıtlarında yüzde 46 iken, mahkemece verilen (gençlik) hapis cezalarında bu oran yüzde 67’ye yükseliyor.

Yetişkinlerde de benzer bir tablo görülüyor: Polis kayıtlarında yüzde 45 olan göçmen kökenli şüpheli oranı, hapis cezasına mahkûm edilenlerde yüzde 55’e çıkıyor.

Yüzde 22’ye varan ek risk

Verilere göre, Hollanda doğumlu göçmen kökenli gençler benzer suçlardan yargılandıklarında, Hollandalı gençlere kıyasla yüzde 22 ila 28 daha fazla hapis cezası alma riski taşıyor. Yetişkinlerde bu oran yüzde 13 ila 28 arasında değişiyor.

Araştırmacılar, sosyoekonomik koşulların, eğitim seviyesinin ve bazı suç tiplerine daha fazla karışma olasılığının farkları kısmen açıklayabildiğini söylüyor. Ancak tüm farklılıklar bu şekilde izah edilemiyor.

Etnik seçicilik şüphesi

Raporda, açıklanamayan kısmın “etnik seçicilik” ile ilişkili olabileceği vurgulanıyor. Bu, bir şüphelinin etnik kökeninin, bilinçli veya bilinçsiz şekilde, adalet sürecindeki kararları etkileyebildiği anlamına geliyor. Özellikle Karayip kökenli ve Fas kökenli Hollandalılar arasında bu durumun daha belirgin olduğu ifade ediliyor.

Öneriler

Araştırmacılar, sürecin şeffaflığını artırmak için “yargısal eşitlik monitörü” kurulmasını ve belirli davalarda hâkimin şüphelinin kimliğini bilmeden karar vermesini sağlayacak uygulamaların denenmesini öneriyor.

Haber:Sedat Tapan

Sedat.tapan@outlook.com